O zaburzeniach rytmu serca mówimy, gdy mięsień sercowy pracuje zbyt wolno (bradykardia), za szybko (tachykardia) lub nieregularnie. Niektóre z tych zaburzeń są nieszkodliwe, inne mogą prowadzić do poważnych powikłań, takich jak nagłe zatrzymanie krążenia (NZK). Najbardziej narażeni na rozwój arytmii są ludzie starsi, ze względu na obecność wielu chorób towarzyszących. Najczęściej spotykane jest migotanie przedsionków.
PRZYCZYNY
Zaburzenia rytmu spowodowane są nieprawidłową stymulacją elektryczną komórek serca. Może do tego dojść w wyniku:
- uszkodzenia tych komórek z powodu zawału
- obecności dodatkowej drogi, którą mogą być pobudzane
- zbyt dużej stymulacji pochodzącej z samego serca
- stosowania niektórych leków, narkotyków
- nadmiernego spożycia kawy
- palenia tytoniu
- nadciśnienia tętniczego
- wad wrodzonych serca
- przerostu mięśnia sercowego
- choroby wieńcowej
- innych chorób (np. nadczynności tarczycy)
Zdarza się, że przyczyna arytmii jest nieznana.
OBJAWY I POWIKŁANIA
Najczęściej zgłaszanymi przez pacjentów objawami są: kołatanie serca, uczucie dyskomfortu w klatce piersiowej, duszność, omdlenia, zawroty głowy i napadowe poty. Sygnałów tych nie należy ignorować, ponieważ mogą sugerować poważne schorzenie, które nie leczone stanowi ryzyko nagłego zatrzymania krążenia i śmierci.
DIAGNOSTYKA
W celu postawienia rozpoznania lekarz może zastosować wiele badań:
- EKG
- 24-godzinny zapis EKG, tzw. Holter
- EKG z próbą wysiłkową
- Badanie elektrofizjologiczne
- USG serca
LECZENIE
Terapia arytmii obejmuje stosowanie leków normalizujących czynność serca (beta-blokerów, leków antyarytmicznych), ablację (zniszczenie dodatkowej drogi pobudzenia) i wszczepienie kardiowertera-defibrylatora. W niegroźnych przypadkach pacjent może sam doraźnie zastosować zabiegi zwiększające napięcie nerwu błędnego:
- Próba Valsalvy polegająca na wydmuchiwaniu powietrza przez zatkany nos przy jego jednoczesnym zatkaniu
- Prowokowanie wymiotów
- Zanurzenie twarzy w zimnej wodzie
Warto jednak pamiętać, że nie są one skuteczne przy każdym rodzaju zaburzeń rytmu serca, a przed ich zastosowaniem należy skonsultować się z lekarzem.
W przypadku, gdy zaburzenia rytmu wynikają z innej choroby należy leczyć chorobę podstawową.
Istotne jest również, aby pacjent objęty leczeniem arytmii zmienił swoje przyzwyczajenia dotyczące diety, aktywności fizycznej i stosowania używek na zgodne z obecnie obowiązującymi wymaganiami zdrowego trybu życia.